HACCP Sertifikası

HACCP Sertifikası (Hazard Analysis and Critical Control Points), gıda güvenliği konusunda oldukça önemli bir yönetim sistemidir. Gıda üretiminde, işlenmesinde, dağıtımında ve tüketiminde sağlık açısından herhangi bir risk oluşturan tehlikeleri önlemek, kontrol altına almak ve izlemek amacıyla uygulanan sistemin adıdır. HACCP, aslında bir analiz ve önleme sistemidir, bu nedenle tehlikelerin sadece tespit edilmesi değil, aynı zamanda bu tehlikelerin önlenmesi için gerekli adımların atılması beklenir.

HACCP Sistemi Nedir

HACCP, “Hazard Analysis and Critical Control Points” ifadesinin kısaltmasıdır ve şu şekilde açıklanabilir:

  • Hazard Analysis (Tehlike Analizi): Gıda üretim süreçleri boyunca potansiyel biyolojik, kimyasal veya fiziksel tehlikelerin analiz edilmesi.
  • Critical Control Points (Kritik Kontrol Noktaları): Bu tehlikelerin önlenebilmesi, ortadan kaldırılması veya minimize edilebilmesi için kritik kontrol noktalarının belirlenmesi.

Bu sistem, 1960’lı yıllarda Amerika Birleşik Devletleri’nde NASA tarafından astronotların güvenliği için geliştirilmiş, ancak zamanla gıda endüstrisinde de kullanılmaya başlanmıştır. HACCP, riskleri sistematik bir şekilde ele alarak gıda güvenliğini sağlamayı amaçlar. Bu sistemin temeli, gıda üretiminde her aşamanın dikkatlice izlenmesi ve uygun önlemler alınarak güvenli gıda üretiminin sağlanmasıdır.

HACCP Sertifikası Ne Anlama Gelir

HACCP sertifikası, bir işletmenin bu güvenlik yönetim sistemini etkili bir şekilde uyguladığını ve gıda üretimi ile ilgili olası tehlikeleri önceden belirleyip gerekli önlemleri aldığını gösteren bir belgedir. Bu sertifikayı almak isteyen işletmeler, HACCP standartlarına uygunluk göstermek zorundadır.

Bir işletme, HACCP sistemine uygun şekilde çalıştığını kanıtlamak için çeşitli adımlar izler. Bu adımlar, her bir tehlikenin değerlendirilmesini, kritik kontrol noktalarının belirlenmesini, her bir kontrol noktasında uygulanan işlemlerin denetlenmesini ve izlenmesini içerir.

HACCP Sistemi ve Temel Prensipleri

HACCP, 7 temel prensibe dayanır:

  1. Tehlike Analizi Yapmak: Gıda üretim sürecinin her aşamasında olabilecek biyolojik, kimyasal ve fiziksel tehlikeler belirlenir. Bu analiz, ham madde alımından başlayarak son ürüne kadar her aşamada yapılır.
  2. Kritik Kontrol Noktalarını Belirlemek: Tehlikelerin kontrol altına alınması gereken noktalar belirlenir. Kritik kontrol noktaları, üretim sürecinde tehlikelerin önlenebileceği, ortadan kaldırılabileceği ya da riski en aza indirilebileceği noktalardır. Örneğin, sıcaklık kontrolü yapılan bir noktada, gıda ürününün mikrobiolojik tehlikelerden korunması sağlanabilir.
  3. Kritik Limitlerin Belirlenmesi: Her kritik kontrol noktası için belirlenen kontrol önlemlerinin hangi sınırlar içinde olması gerektiği tanımlanır. Bu, örneğin bir gıda ürününün pişirme sıcaklığı, saklama sıcaklığı gibi fiziksel parametreleri içerebilir.
  4. İzleme Prosedürlerinin Kurulması: Kritik kontrol noktalarının etkinliğini izlemek için prosedürler belirlenir. Bu izleme, sıcaklık, pH değeri, nem oranı gibi parametrelerin düzenli olarak kontrol edilmesini içerir.
  5. Düzeltici Faaliyetlerin Belirlenmesi: Eğer izleme sırasında bir sapma veya sorun tespit edilirse, bu durumda düzeltici faaliyetler devreye girer. Bu faaliyetler, üretim sürecinin güvenli hale getirilmesi için yapılan işlemleri kapsar.
  6. Doğrulama Prosedürlerinin Belirlenmesi: HACCP sistemi ve uygulanan prosedürlerin etkinliğini değerlendirmek için doğrulama yöntemleri geliştirilir. Bu, kalite kontrol testleri, denetimler veya dış denetçiler tarafından yapılan değerlendirmeleri içerir.
  7. Kayıt Tutma ve Belgeleme: HACCP sisteminin her aşamasıyla ilgili belgeler ve kayıtlar tutulur. Bu belgeler, izleme verilerini, düzeltici faaliyetleri ve doğrulama sonuçlarını içerebilir. Belgeleme, sistemin geçerliliğini kanıtlamak ve denetimlerde gereklidir.

HACCP Sertifikası Nasıl Alınır

HACCP sertifikası almak için işletmelerin belirli bir dizi adımı takip etmesi gereklidir:

  1. Eğitim ve Farkındalık: İşletme yöneticileri ve çalışanlar, HACCP sistemine dair eğitim almalı ve bu konuda farkındalık oluşturulmalıdır.
  2. HACCP Planı Oluşturulması: Gıda üretim sürecinin her aşaması için HACCP planı oluşturulmalı ve bu planda tehlikeler, kritik kontrol noktaları, izleme prosedürleri ve düzeltici faaliyetler belirlenmelidir.
  3. İç Denetimler ve Uygulama: HACCP planının etkin bir şekilde uygulanabilmesi için iç denetimler yapılır ve sistemin her aşaması izlenir.
  4. Dış Denetim ve Onay: Bir bağımsız denetim firması tarafından HACCP planının doğruluğu ve uygulanabilirliği kontrol edilir. Bu denetim sonucunda işletmeye HACCP sertifikası verilir.
  5. Sürekli İzleme ve İyileştirme: Sertifikalandırma süreci sonrasında, işletmelerin HACCP sistemini sürekli olarak izlemeleri ve iyileştirmeleri gerekmektedir. Sertifika, belirli bir süre için geçerlidir ve düzenli olarak yenilenmesi gerekir.

HACCP Sertifikası ve İşletmelere Sağladığı Avantajlar

  1. Gıda Güvenliği: HACCP, gıda ürünlerinin güvenliğini sağlar ve halk sağlığını korur.
  2. Hukuki Uyumluluk: Birçok ülkede gıda güvenliği yasalarına uyum sağlamak için HACCP sertifikası almak zorunlu olabilir. Bu sertifika, yasal gerekliliklerin yerine getirilmesini sağlar.
  3. Tüketici Güveni: HACCP sertifikasına sahip işletmeler, tüketicilere güvenli ve sağlıklı gıda sunduklarını gösterebilir. Bu, marka imajı üzerinde olumlu bir etki yapar.
  4. Uluslararası Ticarete Katılım: Özellikle ihracat yapan firmalar için HACCP sertifikası, uluslararası pazarlarda rekabet avantajı sağlar. Birçok ülke, ithalat için HACCP belgesi isteyen düzenlemelere sahiptir.
  5. İşletme Verimliliği: HACCP, operasyonel verimliliği artırır, çünkü üretim sürecindeki tehlikeler daha iyi yönetilir ve israf, hatalar gibi sorunlar minimize edilir.

HACCP sertifikası, gıda güvenliği açısından işletmelere önemli bir güvence sağlar ve hem iç süreçlerde kaliteyi artırırken hem de dış pazarlarda rekabetçi bir avantaj sunar. Bu sistem, gıda ürünlerinin güvenliğini sağlamak için etkili bir yöntemdir ve dünyada birçok ülke tarafından zorunlu ya da teşvik edilen bir uygulamadır.

HACCP’ in Temel İlkeleri

  1. Tehlike analizinin yapılması,
  2. Kritik kontrol noktalarının belirlenmesi,
  3. Kritik limitlerin oluşturulması,
  4. Kritik kontrol noktalarının izlenmesi için sistemin kurulması,
  5. Kontrol altında olmayan noktaların izlenmesi ve varsa düzeltici faaliyetlerin oluşturulması,
  6. Sistemin etkili bir şekilde işlemesinin denetlenmesi için kontrol prosedürlerinin oluşturulması,
  7. Bu ilkelerin uygulanması için prosedür ve kayıtları kapsayan dokümantasyon sisteminin oluşturulması.

HACCP Belgesi ile Kuruluşun Kazanımları 

  • Müşteri güveninin artmasını sağlar,
  • Tüketicilerin gıda olarak aldıkları ürünlerin sağlıklı ve güvenli olduklarından emin olmalarını sağlar,
  • Önleyici yaklaşım ilkesine uygun çalışarak; imha, tekrar işleme ve ürün geri çağırmaları ortadan kaldırır,
  • Tüketici sağlığını riske sokabilecek kritik noktaları kontrol altına alarak, ürün kalitesini yükseltir,
  • Güvenilir Gıda Üretme / Satma Taahhüdünüzü Ortaya Koyar,
  • Tüketici/müşteri, perakendeci ve hükümet organlarının güvenini arttırır,
  • Markanızı / kurum imajınızı güçlendirir,
  • Düzenleme Makamları / Diğer Gözetmenlerce Denetime Maruz Kaldığınızda Yardımcı Olur,
  • Yeni Pazar / yeni müşteri beklentilerinizi arttırır,
  • Etkin bir oto-kontrol sisteminin uygulanmasını sağlar,
  • Müşteri talebine uygunluğu sağlar,
  • Yasal mevzuata uygunluğu sağlar.

“Daha ayrıntılı bilgi için Sistem Belgelendirme Departmanı ile iletişime geçebilirsiniz.”