Havalandırma ve Klima Tesisatı

Havalandırma ve klima tesisatı periyodik kontrolü, sistemlerin verimli, güvenli ve sağlıklı bir şekilde çalışmasını sağlamak için düzenli olarak yapılması gereken bir işlemdir. Bu kontroller, özellikle ticari ve endüstriyel tesislerde, yasal zorunluluklarla da desteklenmektedir.

Havalandırma ve klima tesisatı periyodik kontrolleri projede belirtilen kanal çaplarının, menfez ağız ölçülerinin, menfez ağzından sevk edilen havanın debisinin karşılayıp karşılamadığı kontrol edilir. Projede belirtilen bölümün kullanım amacına uygun olup olmadığı kontrol edilir.

Örneğin bina projelendirildiğinde bir bölüm ofis olarak tasarlanmış lakin üretim şartları nedeni ile alan üretime dahil olmuş olabilmektedir. Bu durumda ofis ihtiyaçlarına göre dizayn edilmiş havalandırma sistemi üretim alanı için ihtiyaçları karşılayamayacaktır.

Havalandırma ve klima tesisatının kanallarının ve borularının sabitlenmesi (supportlama), vantilatör ve aspiratör kanallarının birbirine göre konumu, atılan havanın tekrar içeri çekilmemesi için gerekli önlemlerin kontrolü, havalandırma ve klima cihazının konumu, bakım için gerekli platformların olup olmadığı, kullanıcıyı ikaz eden işaretler, dönen aksamlara karşı önlem, filtre ve damperlerin durumu vb. birçok nokta kontrol edilmektedir.

Havalandırma ve Klima Tesisatı Periyodik Kontrol Süreçleri

  1. Sistem Performans Kontrolü
    • Klima ve havalandırma sisteminin yeterli hava akışı sağladığından emin olunmalıdır.
    • Fanların, motorların ve diğer mekanik bileşenlerin çalışma performansı değerlendirilir.
  2. Hava Kalitesi Ölçümleri
    • Ortam hava kalitesinin sağlık standartlarına uygunluğu kontrol edilir.
    • Karbondioksit (CO2), karbonmonoksit (CO), nem, ve toz gibi parametreler ölçülür.
  3. Filtre Kontrolleri ve Değişimi
    • Filtreler, tıkanıklık veya kirlilik açısından incelenir ve gerekirse değiştirilir.
    • Filtre temizliği, enerji verimliliğini artırır ve hava kalitesini iyileştirir.
  4. Kanal Temizliği ve İzolasyon
    • Hava kanalları toz, kir ve mikroorganizmalar açısından kontrol edilerek temizlenir.
    • Isı kaybını önlemek için kanal izolasyonları gözden geçirilir.
  5. Soğutucu ve Isıtıcı Sistem Kontrolleri
    • Klima sistemindeki soğutucu gaz seviyeleri ölçülür.
    • Isıtma ve soğutma mekanizmalarının verimliliği test edilir.
  6. Elektrik Tesisatı ve Bağlantılar
    • Elektrik bağlantılarında gevşeme, yıpranma veya kaçak olup olmadığı kontrol edilir.
    • Tesisatın enerji tüketimi ölçülerek aşırı yüklenmeler önlenir.
  7. Ses ve Titreşim Kontrolü
    • Cihazların çalışma sırasında aşırı gürültü veya titreşim yaratıp yaratmadığı incelenir.
    • Titreşimler mekanik arızalara işaret edebilir.

Havalandırma ve Klima Tesisatı Periyodik Kontrollerinin Önemi

  • Sağlık ve Güvenlik: Kirli hava kanalları ve filtreler, alerjenlerin ve mikroorganizmaların yayılmasına neden olabilir.
  • Enerji Verimliliği: Düzenli bakım, enerji tüketimini azaltır ve sistemin ömrünü uzatır.
  • Arıza Önleme: Küçük sorunlar erken tespit edilerek daha büyük arızaların önüne geçilir.
  • Yasal Uyum: İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu gereğince (örneğin, TS EN 16798 gibi standartlar), bazı tesislerde düzenli kontroller zorunludur.

Havalandırma ve Klima Tesisatı Kontrol Sıklığı Ne Olmalıdır

  • Konutlar: Yılda en az bir kez.
  • Ticari/Endüstriyel Tesisler: Kullanım yoğunluğuna göre 3-6 ayda bir.
  • Hastane ve Gıda Üretim Tesisleri: Daha sık (örneğin, 1-3 ayda bir) kontrol gerektirir.

Havalandırma ve Klima Tesisatı Kontrol Yönetmelikleri

  1. İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği

    • Resmî Gazete: 25.04.2013 / 28628
    • Bu yönetmelik, iş ekipmanlarının güvenli bir şekilde kullanılmasını sağlamak amacıyla kontrol ve bakım işlemlerinin yapılmasını zorunlu kılar.
    • Ek-II’de, havalandırma ve klima tesisatlarının düzenli periyodik kontrollerinin yapılması gerektiği belirtilmiştir.

  2. Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik

    • Resmî Gazete: 19.12.2007 / 26735 (Son güncellemelerle geçerli hâli)
    • Havalandırma ve klima tesisatlarının yangın güvenliği açısından düzenlenmesini zorunlu kılar. Yangın damperleri, duman tahliye sistemleri gibi ekipmanların kontrol edilmesi gerektiği belirtilir.

  3. Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği

    • Resmî Gazete: 05.12.2008 / 27075
    • Bu yönetmelik, enerji tasarrufu ve verimliliği sağlamak için binalardaki mekanik sistemlerin, özellikle iklimlendirme tesisatlarının düzenli bakımı ve kontrolünü zorunlu kılar.

  4. İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu (6331 Sayılı Kanun)

    • İşverenler, çalışanların sağlık ve güvenliğini sağlamak için gerekli önlemleri almakla yükümlüdür. Havalandırma sistemleri, iş yerinde sağlıklı bir çalışma ortamı için kritik öneme sahiptir.

Havalandırma ve Klima Tesisatı Kontrol Standartları

  1. TS EN 16798-1: Binalarda Enerji Performansı – Havalandırma ve İç Ortam Hava Kalitesi
    • İç ortam hava kalitesini korumak için havalandırma sistemlerinin tasarımı, kontrolü ve bakımı hakkında rehberlik eder.
  2. TS 3419: Mekanik Tesisat – Klima ve Havalandırma Sistemleri
    • Havalandırma ve klima sistemlerinin performans ve bakım standartlarını belirler.
  3. TS EN 378: Soğutma Sistemleri ve Isı Pompaları
    • Soğutma gazlarının güvenli kullanımına yönelik gereksinimleri içerir.
  4. ISO 14644: Temiz Oda ve Kontrollü Ortamlar
    • Özellikle hassas alanlar (örneğin, hastaneler ve laboratuvarlar) için havalandırma sistemlerinin standartlarını kapsar.

“Daha ayrıntılı bilgi için Periyodik Kontrol Departmanı ile iletişime geçebilirsiniz.”