Presler
Presler, genellikle çeşitli malzemeleri şekillendirmek, sıkıştırmak, kesmek veya birleştirmek amacıyla kullanılan makineleri ifade eder. Bu makineler, belirli bir kuvveti, genellikle hidrolik, mekanik veya pnömatik sistemlerle, malzeme üzerinde uygulayarak belirli bir işlem yapar. Endüstriyel presler, otomotivden, inşaata, metal işleme ve plastik üretimine kadar pek çok farklı sektörde yaygın olarak kullanılır.
1. Türleri ve Kullanım Alanları
- Hidrolik Pres: Bu tür presler, sıvıların basınç yardımıyla kuvvet oluşturur. Özellikle büyük kuvvet gerektiren işlemler için tercih edilir. Metal şekillendirme, parça montajı, lastik üretimi gibi uygulamalarda kullanılır.
- Mekanik Pres: Genellikle daha hızlı işlemler için uygundur ve bir motor tarafından tahrik edilen bir mekanizma ile çalışır. Metal şekillendirme, delme ve kesme işlemleri için kullanılır.
- Pnömatik Pres: Hava basıncı ile çalışan bu presler, daha hafif işlemler için uygundur. Otomotiv, plastik enjeksiyon, paketleme ve montaj hatlarında yaygın olarak kullanılır.
- Manuel Pres: Genellikle küçük ölçekli işler için tercih edilen, operatörün kuvvet uyguladığı elle çalışan preslerdir. Daha az güç gereksinimi olan işler için kullanılır.
2. Kullanım Alanları
- Metal Şekillendirme: Çeşitli metal parçaların şekil verilmesi, kalıplama, soğuk şekillendirme ve kesme işlemleri endüstriyel preslerle yapılır. Örneğin, otomotiv sanayisinde araba parçaları preslerle şekillendirilir.
- Plastik Enjeksiyon: Plastik malzemelerin kalıplara dökülmesi ve şekillendirilmesi için pres makineleri kullanılır. Bu, otomobil parçalarından oyuncaklara kadar birçok ürün için gereklidir.
- Döşeme ve Kaplama: Mobilya sanayiinde, özellikle derin presle yapılan döşemelik kumaş kaplama işlemleri de endüstriyel preslerle yapılır.
- Kağıt Üretimi: Kağıt üretimi ve baskı endüstrisinde de pres makineleri kullanılır. Gazete ve kitap baskısında, mürekkep transferi ve kağıt sıkıştırma işlemleri presle yapılır.
- Ambalaj Sanayi: Plastik, metal veya karton ambalajların üretilmesinde pres makineleri önemli rol oynar. Özellikle gıda ve ilaç ambalajlarında kullanılan şişeler ve kutular pres makineleri ile şekillendirilir.
Pres Periyodik Kontrol Yönetmeliği
Mekanik pres periyodik muayene ve kontrolleri, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu gereğince oluşturulan 25.04.2013 tarih ve 28628 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği” kapsamında yapılmaktadır.
Pres Periyodik Kontrol Süresi Nedir
Pres periyodik kontrol/muayene süresi, İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğinde standart veya azami bir süre belirtilmemişse imalatçının öngördüğü periyotla yapılır; bu da yoksa azami süre 1 yıldır.
Periyodik kontrol sıklığı, yönetmelikte yer alan tablolarda veya standartlar ile belirlenmemişse, varsa imalatçının öngördüğü aralık ve kriterlerde yapılır. Bu hususlar imalatçı tarafından da belirlenmemiş ise ekipmanın bulunduğu işyeri ortam koşulları, kullanım sıklığı, yaşı, bakım faaliyetleri, sıklığı, atmosferik koşullar, kaza geçirmesi, önceki periyodik kontrol sonuçları ile kullanım süresi gibi faktörler göz önünde bulundurularak ve yapılacak risk değerlendirmesi sonuçlarına göre periyodik kontrol, test ve muayenelerin sıklığı artırılabilir.
Özetle, pres periyodik kontrolleri 12 ayda bir yapılmalıdır.
Mekanik Pres Periyodik Kontrolleri Kim Tarafından Yapılır
TÜRKAK tarafından TS EN ISO/IEC 17020 belgeli bir A Tipi Muayene Kuruluşu, pres periyodik kontrollerini bakanlıktan yetkili ve uzman mühendis kadrosuyla yapmaktadır.
Mekanik pres periyodik kontrolleri, yetkili olan makine mühendisleri, mekatronik mühendisleri, makine veya metal eğitimi bölümü mezunu teknik öğretmenler ya da makine tekniker veya yüksek teknikerleri tarafından yapılır.
Pres Periyodik Kontrolü Yaptırmak Zorunlu mu
Mekanik pres ekipmanlarının kusurlu kullanılması neticesinde işletmede maddi ve manevi kayıplar oluşmaktadır. Bu yüzden; mekanik pres periyodik kontrollerinin yapılması hem güvenli çalışma koşularının gereği, hem de yasal mevzuatlar gereğince zorunludur.
Pres Periyodik Kontrolü Standardı Nedir?
Mekanik pres periyodik kontrolleri, yönetmelikte yer alan TS EN ISO 16092-1 standartlarına göre gerçekleştirilmektedir.
“Daha ayrıntılı bilgi için Periyodik Kontrol Departmanı ile iletişime geçebilirsiniz.”