QA/AC Denetimi

QA/QC Denetimi, Kalite Güvence (Quality Assurance – QA) ve Kalite Kontrol (Quality Control – QC), bir ürün ya da hizmetin kalitesinin sağlanması için kullanılan iki farklı yaklaşımdır. Her ikisi de (QA / AC Denetimi) kaliteyi artırmayı amaçlasa da, odaklandıkları noktalar ve kullanılan yöntemler farklıdır. Kalite güvencesi ve kalite kontrolü sayesinde, işletmeler ürün, bileşen ve kalitenin korunmasını veya iyileştirilmesini, üretim hatalarının azaltılmasını veya ortadan kaldırılmasını sağlamaktadır. İşletme içinde veya bağımsız bir kuruluş tarafından yapılabilir.

1. Kalite Güvence (QA)

Kalite güvence, bir ürün ya da hizmetin kalitesinin sürekli olarak sağlanmasını ve iyileştirilmesini sağlamak amacıyla süreçlerin planlanması ve uygulanmasıdır. QA, proaktif bir yaklaşım benimser, yani hataların önceden önlenmesine odaklanır. Bu süreç, ürün geliştirme aşamasında yer alır ve kalite standartlarının her aşamada takip edilmesini sağlar. Kalite güvence, iş süreçlerinin düzgün ve hatasız işlemesini sağlamayı hedefler.

Temel Özellikler

  • Hataların önlenmesi.
  • Süreçlerin iyileştirilmesi ve standardizasyonu.
  • Sürekli iyileştirme (örneğin, ISO 9001 gibi kalite yönetim sistemleri kullanılır).
  • Eğitim ve denetimlerle kalite farkındalığının artırılması.
  • Proaktif yaklaşım, “doğru yapma”.

2. Kalite Kontrol (QC)

Kalite kontrol, ürün ya da hizmetin son halinin kalite standartlarına uygun olup olmadığını denetleme ve test etme sürecidir. QC, reaktif bir yaklaşım sergiler, yani ürün ya da hizmet üretildikten sonra hataların tespit edilmesine odaklanır. Kalite kontrol, genellikle ürünün belirli noktalarında yapılan testler ve denetimlerle hataların tespit edilmesini sağlar.

Temel Özellikler

  • Ürün ya da hizmetin son halinin denetlenmesi.
  • Ürünlerin kalite standartlarına uygunluğunun doğrulanması.
  • Hataların tespiti ve düzeltilmesi.
  • Testler, incelemeler ve ölçümler kullanılır.
  • Reaktif yaklaşım, “yanlış yapmayı tespit etme”

Kalite Güvence (QA), süreçlerin ve yöntemlerin doğru bir şekilde uygulanmasını sağlar ve hata oluşumunu engellemeye çalışır.

Kalite Kontrol (QC), üretim sonrasında ürünü test ederek hataları tespit etmeye çalışır.

QA / AC Denetimi de kaliteli bir ürün ya da hizmetin sağlanması için birbirini tamamlayan kritik unsurlardır.

QA/AC Uygulaması

Kalite Güvence (QA) ve Kalite Kontrol (QC), belirli yöntemler ve süreçlerle uygulanır. Her ikisinin de uygulanma şekli, organizasyonun büyüklüğüne, endüstriye ve ürün ya da hizmetin türüne bağlı olarak değişebilir, ancak temel ilkeler (QA / AC Denetimi) genel olarak aynıdır.

1. Kalite Güvence (QA) Uygulama Adımları

Kalite güvence, süreçlerin ve sistemlerin iyileştirilmesiyle doğrudan ilgilidir. QA’yı uygulamak için aşağıdaki adımlar izlenebilir:

a. Kalite Standartlarının Belirlenmesi

  • Hedefler belirleme: Kalite güvence sürecine başlarken, organizasyonun kalite hedeflerini belirlemek önemlidir. Bu hedefler, ürün ya da hizmetin kalitesini yükseltmeye yönelik olmalıdır.
  • Kalite yönetim sistemleri: ISO 9001 gibi uluslararası kalite yönetim standartlarını benimsemek ve bu standartları organizasyon çapında uygulamak.

b. Süreçlerin Planlanması ve Tasarımı

  • Süreç dokümantasyonu: İş süreçleri detaylı bir şekilde dokümante edilmelidir. Her adımda hangi standartların ve yöntemlerin izleneceği belirlenmelidir.
  • Prosedürlerin oluşturulması: Üretimden teslimata kadar tüm süreçler için prosedürler belirlenir ve bunlar, kalite hedeflerine ulaşmayı sağlayacak şekilde tasarlanır.

c. Eğitim ve Farkındalık

  • Eğitim programları: Çalışanlar, kalite standartları, prosedürler ve uygulamalar hakkında düzenli olarak eğitilmelidir.
  • Farkındalık yaratma: Tüm organizasyonun kaliteye duyarlı olması sağlanmalıdır. Kalite güvence kültürü oluşturulmalıdır.

d. İzleme ve Geri Bildirim

  • Sürekli izleme: Üretim süreçlerinin, hizmetlerin ya da ürünlerin kalite standartlarına uygunluğu sürekli izlenir. Bu süreçler takip edilerek olası hataların önüne geçilir.
  • İç denetimler: Düzenli aralıklarla iç denetimler yapılır ve süreçlerin etkinliği değerlendirilir.
  • Düzeltici ve önleyici aksiyonlar: Eğer bir sorun ya da sapma tespit edilirse, buna yönelik aksiyonlar alınır. Hem düzeltici (mevcut hatayı giderme) hem de önleyici (gelecekteki hataları engelleme) aksiyonlar alınır.

e. Sürekli İyileştirme (Kaizen)

  • Sürekli geliştirme: QA süreci, sürekli iyileştirme felsefesiyle sürekli olarak gözden geçirilir ve daha verimli hale getirilir.
  • Performans değerlendirmesi: Kalite sisteminin performansı düzenli olarak ölçülür ve iyileştirme fırsatları belirlenir.

2. Kalite Kontrol (QC) Uygulama Adımları

Kalite kontrol, ürün ya da hizmetin son aşamalarında kaliteyi doğrulamak için yapılan test ve denetimlere dayanır. QC’yi uygulamak için aşağıdaki adımlar izlenebilir:

a. Test ve Denetim Planı Oluşturma

  • Testler ve kontroller: Ürünün her aşamasında hangi testlerin ve kontrollerin yapılacağı belirlenmelidir. Bu testler, ürünün kalite standartlarına uygun olup olmadığını belirlemeye yönelik olmalıdır.
  • Test yöntemlerinin belirlenmesi: Kullanılacak testlerin metotları (görsel denetimler, ölçümler, fonksiyonel testler vb.) açıkça belirlenmelidir.

b. Numune Alma ve Kontrol

  • Numune alma: Üretilen ürünlerden örnekler alınarak bu numuneler üzerinde testler yapılır. Numune alma, kaliteyi genel olarak temsil edecek şekilde yapılmalıdır (örneğin, rastgele seçilen ürünler).
  • Test ve ölçüm yapma: Ürünün fiziksel, kimyasal, fonksiyonel ya da görsel özellikleri test edilir. Bu, ürünün belirlenen kalite standartlarına uygun olup olmadığını belirler.

c. Veri Analizi ve Sonuçların Değerlendirilmesi

  • Veri toplama: Yapılan testler ve kontroller sonucu elde edilen veriler toplanır ve analiz edilir.
  • Kabul ve reddetme kriterleri: Testler sonucunda ürün, belirlenen kalite standartlarını karşılamıyorsa reddedilir. Eğer standartlara uygunsa kabul edilir.

d. Hata Tespiti ve Düzeltme

  • Hata analizi: Eğer bir hata tespit edilirse, hatanın kaynağı ve nedeni analiz edilir. Bu, hataların tekrar etmesini engellemek için önemlidir.
  • Düzeltici aksiyonlar: Tespit edilen hatalara yönelik düzeltici aksiyonlar alınır. Bu, hatalı ürünlerin düzeltilmesi ya da imha edilmesi anlamına gelebilir.

e. Sonuçların Raporlanması

  • Raporlama: Yapılan kalite kontrolleri, test sonuçları ve alınan aksiyonlar düzenli olarak raporlanır. Bu raporlar hem iç denetimler hem de dış denetimler için kullanılır.
  • Geri bildirim: Ürün ya da süreçle ilgili geri bildirimler toplanarak, gelecekteki üretim ya da hizmet süreçlerine iyileştirme önerileri sunulur.

f. İstatistiksel Kontrol ve İyileştirme

  • İstatistiksel kalite kontrol: Ürünlerin kalitesini ölçmek ve izlemek için istatistiksel yöntemler kullanılabilir (örneğin, SPC – İstatistiksel Süreç Kontrolü).
  • Kalite iyileştirme: Test ve kontrol sonuçları analiz edilerek, kaliteyi sürekli iyileştirmek için gerekli önlemler alınır.

QA süreç odaklıdır ve ürün ya da hizmetin doğru bir şekilde üretilmesini sağlamak amacıyla, süreçleri planlar, uygular ve denetler. Hataların önlenmesine yönelik bir yaklaşım benimser.

QC ürün odaklıdır ve nihai ürünün kaliteye uygun olup olmadığını denetler. Hataları tespit ederek düzeltir.

QA / AC Denetim süreçleri, kaliteli bir ürün ya da hizmetin sağlanması için birbirini tamamlayan unsurlar olup, QA / AC denetimi süreçlerinin temelini ve yapısını belirler, QC ise bu süreçlerin etkinliğini test eder.

“Daha ayrıntılı bilgi için Gözetim Departmanı ile iletişime geçebilirsiniz.”