Gaz Yakan Cihazlar Yönetmeliği 2016/426/AB Nedir ?

Gaz yakan cihazlar, modern yaşamın vazgeçilmez bir parçasıdır ve günlük hayatta ısınma, pişirme ve sıcak su sağlama gibi alanlarda yaygın olarak kullanılır. Bu cihazların güvenliği, enerji verimliliği ve çevre dostu olması büyük önem taşır. Bu nedenle, gaz yakan cihazların üretimi, satışı ve kullanımı, ulusal ve uluslararası yönetmeliklere uygun şekilde düzenlenmiştir.

Gaz Yakan Cihazlar Yönetmeliği Nedir?

Gaz Yakan Cihazlar Yönetmeliği, gaz yakıtlarını kullanan cihazların güvenlik, performans ve çevresel uygunluk açısından belirli standartlara uymasını sağlayan bir düzenlemedir. Avrupa Birliği mevzuatı ile uyumlu olan bu yönetmelik, Türkiye’de 2016/426/AB direktifi temel alınarak hazırlanmış ve Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından uygulanmaktadır. Yönetmeliğin Kapsamı Bu yönetmelik, gaz yakıtı ile çalışan cihazları ve bunların güvenlik, kontrol ve düzenleme tertibatlarını kapsar. Yönetmelik kapsamına giren başlıca cihazlar şunlardır;

  • Kombiler ve kazanlar
  • Ocaklar ve fırınlar
  • Şofbenler ve su ısıtıcılar
  • Endüstriyel mutfak ekipmanları
  • Gaz brülörleri ve barbeküler

Ancak, laboratuvar ekipmanları, endüstriyel proses cihazları ve bazı özel amaçlı cihazlar bu yönetmeliğin kapsamı dışında tutulmaktadır.

Gaz Yakan Cihazlar Yönetmeliğinin Temel Gereklilikleri Nelerdir?

Gaz yakan cihazların yönetmelik gerekliliklerine uygun olması için aşağıdaki kriterler karşılanmalıdır:

  • Güvenlik: Gaz sızıntısı, yanma hataları ve patlama risklerine karşı güvenli olmalıdır.
  • Verimlilik: Enerji tasarrufu sağlayan tasarım ve çalışma prensipleri uygulanmalıdır.
  • Emisyon Sınırları: Çevreye zararlı emisyon seviyeleri kontrol altında tutulmalıdır.
  • Kullanıcı Bilgilendirmesi: Kullanıcıya yönelik talimatlar, uyarılar ve kullanım kılavuzları sağlanmalıdır.

Gaz Yakan Cihazların CE Belgelendirme Süreci?

 CE Belgelendirme Süreci Gaz yakan cihazların Avrupa Birliği pazarında satışa sunulabilmesi için CE belgesine sahip olması gerekmektedir. Belgelendirme süreci şu adımlardan oluşur:

  1. Risk Analizi ve Testler: Cihazın güvenlik testleri, gaz sızdırmazlık kontrolleri, mekanik dayanıklılık ve yanma performansı değerlendirilir.
  2. Teknik Dosyanın Hazırlanması: Ürün tasarımı, test sonuçları, kullanım kılavuzu ve bileşen listeleri içeren teknik dosya hazırlanır.
  3. Onaylanmış Kuruluş Değerlendirmesi: Yüksek riskli ürünler için bağımsız bir onaylanmış kuruluş tarafından denetim yapılır.
  4. Uygunluk Beyanı: Üretici, ürünün yönetmeliğe uygun olduğunu beyan eden bir uygunluk beyannamesi hazırlar.
  5. CE İşareti: Ürün üzerine CE işareti yerleştirilir ve piyasaya arz edilir.
  6. Türkiye’de Gaz Yakan Cihazların Belgelendirmesi Türkiye’de CE belgesi ile birlikte G Markası (Gaz Markası) uygulaması da bulunmaktadır. Bu uygulama, cihazların ek güvenlik testlerinden geçerek piyasaya sunulmasını sağlar.
  7.  Denetim ve Yaptırımlar Gaz yakan cihazların denetimi, piyasaya arz edildikten sonra da devam eder.CE belgesine sahip olmayan ürünler:
  • Satıştan kaldırılır.
  • Para cezasına tabi tutulur.
  • Toplatma ve imha işlemlerine maruz kalır.

2016/426/AB Gaz Yakan Cihazların Belgelendirme Kapsamı Nelerdir ?

2016/426/AB Gaz Yakan Cihazlara Dair Yönetmelik kapsamındaki cihazların Avrupa pazarına arzı için yönetmeliğin Ek I’inde belirtilen temel gereklilikler, cihazların güvenli çalışacak ve hiçbir tehlike oluşturmayacak şekilde tasarlanmasını ve imal edilmesini talep etmektedir.

2016/426/AB Gaz Yakan Cihazlara Dair Yönetmelik; pişirme, ısıtma, iklimlendirme, sıcak su üretimi, soğutma, aydınlatma veya yıkama için kullanılan gaz yakan cihazları kapsar. Ayrıca, emniyet cihazları, kontrol cihazları veya düzenleme cihazları ve bunların bir cihaza dahil edilmek üzere tasarlanmış alt tertibatları olarak tanımlanan bağlantı parçalarını da kapsar.

2016/426/AB Gaz Yakan Cihazlar Modülleri Nelerdir ?

EK III.1 MODÜL B (Üretim Tipi AB Tip İncelemesi)

Ürün grubu için uygulanan MODÜL B (AB Tip İncelemesi), cihaz ya da donanımın teknik tasarımının incelediği ve cihaz ya da donanımın teknik tasarımının 2016/426/AB Gaz Yakan Cihazlara Dair Yönetmelik gereklerinin karşıladığının, doğrulandığının ve onayladığının uygunluk değerlendirmesi uygulamasıdır.

EK III.2 MODÜL C2 (Üretimin Dahili Kontrolü Ve Ürünün Rastgele Aralıklarla Denetimli Muayenesine Dayalı Tipe Uygunluk)

MODÜL B AB Tip İncelemesine bağlı üretimin dahili kontrolü ve ürünün rastgele aralıklarla denetimli muayenesine dayalı tipe uygunluk, imalatçının, ilgili cihaz ya da donanımın MODÜL B (AB Tip İnceleme) sertifikasında açıklanan tipe uygun olduğunu ve 2016/426/AB Gaz Yakan Cihazlara Dair Yönetmelik gereklerini karşıladığını münferit sorumluluğu altında temin ve beyan ettiği uygunluk değerlendirme prosedürünün bir aşamasıdır.

EK III.3 MODÜL D (Üretim Sürecinin Kalite Güvencesine Dayalı Tipe Uygunluk)

MODÜL B AB Tip İncelemesine bağlı üretim sürecinin kalite güvencesine dayalı tipe uygunluk, imalatçının, ilgili cihaz ya da donanımın MODÜL B (AB Tip İnceleme) sertifikasında açıklanan tipe uygun olduğunu ve 2016/426/AB Gaz Yakan Cihazlara Dair Yönetmelik gereklerini karşıladığını kendi sorumluluğu altında temin ve beyan ettiği uygunluk değerlendirme prosedürünün bir aşamasıdır.

EK III.4 MODÜL E (Ürün Kalite Güvencesine Dayalı Tipe Uygunluk)

MODÜL B AB Tip İncelemesine bağlı ürün kalite güvencesine dayanan tipe uygunluk, imalatçının, ilgili cihaz ya da donanımların MODÜL B (AB Tip İnceleme) sertifikasında açıklanan tipe uygun olduğunu ve 2016/426/AB Gaz Yakan Cihazlara Dair Yönetmelik gereklerini karşıladığını kendi sorumluluğu altında temin ve beyan ettiği uygunluk değerlendirme prosedürünün bir aşamasıdır.

EK III.5 MODÜL F (Ürün Doğrulamayı Esas Alan Tipe Uygunluk)

MODÜL B AB Tip İncelemesine bağlı bu modül; 2016/426/AB Gaz Yakan Cihazlara Dair Yönetmelik EK III Madde 5.2, Madde 5.5.1 ve Madde 5.6’da belirtilen yükümlülüklerin imalatçı tarafından yerine getirildiği ve Madde 5.3 hükümlerine tabi olan ilgili cihaz ya da donanımların, yönetmeliğin bunlara uygulanan gereklerini karşıladığını ve imalatçının, MODÜL B (AB Tip İnceleme) sertifikasında tanımlanan tipe uygunluğu sadece kendi sorumluluğunda sağladığı ve beyan ettiği uygunluk değerlendirme prosedürünün bir parçasıdır.

EK III.6 MODÜL G (Birim Doğrulamasını Esas Alan Uygunluk)

Tek bir ürün için uygulanan birim doğrulamasını esas alan uygunluk, üreticinin teknik doküman, üretim ve CE işaretlemesi ve uygunluk beyanı maddelerinde belirtilen yükümlülükleri yerine getirdiği uygunluk değerlendirme prosedürüdür ve sadece kendi sorumluluğu altında, doğrulama yapılan ilgili cihaz veya donanımın 2016/426/AB Gaz Yakan Cihazlara Dair Yönetmelik gerekliliklerini yerine getirdiğini garanti ve beyan eder. MODÜL G AB Birim Doğrulama; imalatçının ya da Türkiye’de yerleşik yetkili temsilcisinin, az sayıda veya bir adet üreteceği ürünün, 2016/426/AB Gaz Yakan Cihazlara Dair Yönetmeliğin Temel Gereklerine uygun olduğunu beyan ve garanti etmesi ve bu uygunluğun doğrulanması aşamalarıdır.

2016/426/AB Gaz Yakan Cihazlar AB Uygunluk Beyanı İçeriği Nedir?

AB uygunluk beyanı, ürünün ilgili mevzuatın tüm ilgili gereklerini karşıladığını belirten belgedir. 2016/426/AB Gaz Yakan Cihazlara Dair Yönetmelik imalatçıya bir ürünün piyasaya arz edilmesinden önce bir AB uygunluk beyannamesi hazırlama ve imzalama yükümlülüğü getirmektedir. İmalatçı veya yetkili temsilcisi, 2016/426/AB Gaz Yakan Cihazlara Dair Yönetmelik kapsamında bir AB uygunluk beyannamesi hazırlamalı ve imzalamalıdır. İmalatçı AB uygunluk beyanı hazırlayıp imzalayarak ürünün uygunluğuna ilişkin sorumluluğu üstlenmektedir. İmalatçı, her bir cihaz ya da donanım modeli için yazılı bir AB uygunluk beyanı hazırlar ve bunları cihaz ya da donanım piyasaya sürüldükten sonraki 10 yıl boyunca istenmesi durumunda Bakanlık tasarrufuna sunulmak üzere saklar. AB uygunluk beyanı, hazırlanmış olduğu cihaz ya da donanımın modelini tanımlamalıdır.

Üretici, İthalatçı ve Dağıtıcı Yükümlülükleri

  • Üreticiler: Ürünlerin tasarım, üretim ve test aşamalarında yönetmelik şartlarını yerine getirmek zorundadır.
  • İthalatçılar: AB dışından gelen ürünlerin yönetmeliğe uygun olup olmadığını kontrol etmek zorundadır.
  • Distribütörler: Ürünlerin yönetmeliğe uygunluğunu doğrulamadan satışa sunamazlar.

Bu yükümlülüklerin ihlali, ağır yaptırımlara ve cezalara sebep olabilir.

2016/426/AB Gaz Yakan Cihazlar Yönetmeliği, firmaların ürün güvenliği, yasal uyum, müşteri güveni ve pazara erişim açısından kritik bir çerçeve sunar. Firmaların bu yönetmelik çerçevesinde hareket etmesi, sürdürülebilir bir iş modeli oluşturabilmeleri için şarttır.

2016/426/AB Gaz Yakan Cihazlar Teknik Gereklilikler ve Standartlar

1) Temel Güvenlik Gereksinimleri:

  • Yanma güvenliği: Cihazlar, gazın güvenli ve verimli yanmasını sağlamalıdır.
  • Gaz sızıntısı riski: Herhangi bir gaz kaçağı olmamalıdır.
  • Yangın ve patlama riski: Patlamalara ve aşırı ısınmalara karşı korunmalıdır.
  • Hava kalitesi: İç mekan hava kalitesini etkilememelidir.
  • Dayanıklılık ve stabilite: Uzun süreli güvenli çalışmayı garanti etmelidir.

2) Enerji Verimliliği:

  • Cihazlar, yakıtı mümkün olan en verimli şekilde kullanmalıdır.
  • Enerji tasarrufu sağlayan özellikler zorunludur.

3) Çevresel Uyum:

  • Zararlı emisyonların sınırlandırılması (karbon monoksit, azot oksit gibi).
  • AB’nin çevre koruma hedeflerine uyum.

2016/426/AB Gaz Yakan Cihazlar CE İşareti ve Uygunluk Değerlendirmesi

CE işareti, ürünlerin AB pazarında serbest dolaşımı için zorunludur. Yönetmelik, CE işareti alabilmek için belirli adımları tanımlar:

  1. Ürün Tasarımı ve Testi:
    • Ürünler, harmonize standartlara göre test edilmelidir.
  2. Uygunluk Değerlendirme Prosedürleri:
    • Modül B: AB Tip İncelemesi (bir onaylanmış kuruluş tarafından test edilir).
    • Modül C2: Fabrika üretim kontrolü ve numune testleri.
    • Modül D: Üretim sürecinin kalite güvencesi.
  3. Teknik Dosya Hazırlığı:
    • Ürünün teknik detayları, tasarım raporları, risk analizleri ve test sonuçlarını içeren dosya hazırlanmalıdır.
  4. Uygunluk Beyanı:
    • Üretici, ürünün yönetmelik şartlarını karşıladığını beyan eden bir belge düzenler.

Üretici, İthalatçı ve Dağıtıcı Yükümlülükleri

Üreticiler İçin:

  • Ürünlerin yönetmelik gerekliliklerini karşılamasını sağlamak.
  • Teknik dosyayı hazırlamak ve uygunluk beyanını düzenlemek.
  • CE işaretini eklemek.
  • Talep edilmesi halinde gerekli belgeleri yetkililere sunmak.

İthalatçılar İçin:

  • Ürünün CE işareti taşıdığını ve uygunluk beyanının mevcut olduğunu doğrulamak.
  • Ürünün AB gerekliliklerine uyumunu sağlamak için test raporlarını kontrol etmek.
  • Ürünlerin izlenebilirliğini sağlamak.

Distribütörler İçin:

  • Ürünleri piyasaya sunmadan önce belgeleri ve işaretlemeleri kontrol etmek.
  • Uygunsuz ürünleri piyasadan çekmek ve yetkililere bildirimde bulunmak.

“Daha ayrıntılı bilgi için CE Belgelendirme Departmanı ile iletişime geçebilirsiniz.”