ROHS Testleri

RoHS testleri, Avrupa Birliği’nin RoHS (Restriction of Hazardous Substances) direktifi çerçevesinde, elektronik ve elektrikli cihazlarda belirli tehlikeli maddelerin kullanımını kısıtlamak amacıyla yapılan testlerdir. Rohs Testleri, cihazlarda ve bileşenlerinde çevre ve insan sağlığına zararlı maddelerin bulunup bulunmadığını kontrol etmek için yapılır.

RoHS Direktifi Nedir

RoHS, 2003 yılında Avrupa Birliği tarafından kabul edilen bir çevre düzenlemesidir. İlk versiyonu olan RoHS 1 (2002/95/EC), daha sonra geliştirilerek RoHS 2 (2011/65/EU) ve RoHS 3 (2015/863/EU) versiyonları çıkarılmıştır. Bu düzenleme, elektronik cihazlarda kullanılan bazı tehlikeli maddeleri sınırlar.

Kısıtlanan Maddeler

RoHS direktifi, aşağıdaki maddelerin kullanımını sınırlandırır:

  1. Kurşun (Pb)
  2. Cıva (Hg)
  3. Kadmiyum (Cd)
  4. Hekzavalent krom (Cr⁶⁺)
  5. Polibromlu bifeniller (PBB)
  6. Polibromlu difenil eterler (PBDE)
  7. Bis(2-etilheksil) ftalat (DEHP)
  8. Butil benzil ftalat (BBP)
  9. Dibütil ftalat (DBP)
  10. Diizobütil ftalat (DIBP)

Bu maddelerin cihazlarda belirli bir sınırın üzerinde (genelde %0.1 veya %0.01) bulunmasına izin verilmez.

RoHS Testleri Nasıl Yapılır

RoHS testleri, ürünlerin yukarıdaki maddeler açısından kontrol edilmesini içerir.

  1. XRF (X-Ray Floresans) Analizi: Maddelerin hızlı ve yerinde tespiti için kullanılır. Ancak yalnızca yüzeysel analiz sağlar.
  2. Kimyasal Analizler (ICP-OES, GC-MS): Maddelerin daha hassas ve ayrıntılı ölçümü için yapılır.
  3. FTIR Spektroskopisi: Plastik ve polimer gibi malzemelerin analizinde kullanılır.
  4. Termal Analiz: Maddelerin ısıl özelliklerini ve varlığını incelemek için yapılır.

RoHS Testlerinin Önemi

  • Çevre ve insan sağlığını korumak
  • Avrupa Birliği pazarına giriş için yasal zorunluluk
  • Ürünlerin sürdürülebilirliğini ve çevre dostu olmasını sağlamak
  • Marka itibarını artırmak

RoHS Testleri Sürecinde İlgili Yönetmelikler

RoHS testlerinde dikkate alınması gereken yönetmelikler ve standartlar, ürünlerin Avrupa Birliği’nin çevre ve sağlık standartlarına uygun olmasını sağlamak için tasarlanmıştır. Bu süreçte dikkate alınması gereken ana yönetmelikler ve standartlar şunlardır:

1. RoHS Yönetmelikleri

a) RoHS 1 (2002/95/EC):

  • İlk RoHS direktifi, 2003 yılında yayımlandı ve 2006’da yürürlüğe girdi.
  • Elektrik ve elektronik ekipmanlarda tehlikeli maddelerin sınırlandırılmasını düzenler.

b) RoHS 2 (2011/65/EU):

  • RoHS direktifinin genişletilmiş ve revize edilmiş versiyonudur.
  • CE işaretlemesi için RoHS uyumluluğunu zorunlu hale getirir.
  • Tıbbi cihazlar ve izleme/kontrol cihazları gibi ürün gruplarını kapsam dahiline alır.

c) RoHS 3 (2015/863/EU):

  • RoHS 2’ye yapılan bir güncellemedir.
  • Dört yeni ftalat türünü (DEHP, BBP, DBP, DIBP) kısıtlanan maddeler listesine eklemiştir.

2. WEEE Direktifi (2012/19/EU)

  • Atık Elektrikli ve Elektronik Ekipman Direktifi (WEEE), RoHS ile sıkı bir şekilde ilişkilidir.
  • Elektrikli ve elektronik cihazların geri dönüşümünü ve bertarafını düzenler.
  • RoHS yönetmelikleriyle birlikte uyum içinde çalışır.

3. CE İşaretleme Yönetmelikleri

  • RoHS uyumluluğu, CE işaretlemesi için bir ön koşuldur.
  • Üreticiler, ürünlerinin RoHS direktifine uygunluğunu belgelendirmeli ve CE işaretini kullanmalıdır.

4. EN 50581 (2012) – Teknik Belge Standartları

  • RoHS uygunluğu için gerekli teknik belgelerin hazırlanması konusunda rehberlik sağlar.
  • Ürünlerin test raporları, malzeme bileşim analizleri ve tedarikçi beyanları gibi belgeleri içerir.

5. IEC 62321 Standartları

  • Elektrikli ve elektronik cihazlarda RoHS kapsamında yasaklanan maddelerin test edilmesi için kullanılan standartları kapsar.
  • Önemli IEC 62321 standartları:
    • IEC 62321-1: Genel test prosedürleri
    • IEC 62321-2: Örnekleme stratejileri
    • IEC 62321-3-1: XRF analizi
    • IEC 62321-4: Cıva test yöntemleri
    • IEC 62321-5: Kurşun, kadmiyum ve krom için kimyasal analizler

6. REACH Tüzüğü (EC 1907/2006)

  • Tehlikeli kimyasalların kaydı, değerlendirilmesi, izni ve kısıtlanmasını düzenleyen Avrupa Birliği tüzüğüdür.
  • RoHS ile örtüşen maddeler ve ftalatlar gibi kimyasal maddelerin kullanımı üzerinde düzenlemeler içerir.

7. Ülkelere Özel Yönetmelikler

  • Avrupa dışındaki bazı ülkeler de RoHS benzeri düzenlemeler uygulamaktadır.
    • Çin RoHS: Çin’de geçerli olan RoHS yönetmeliği.
    • Korea RoHS: Güney Kore’nin çevre düzenlemeleri.
    • ABD (California Proposition 65): Bazı tehlikeli maddelerin kullanımını sınırlar.

8. Ürün Tipine Özel Yönetmelikler

RoHS uyumluluğu, bazı ürün gruplarında başka yönetmeliklerle birlikte değerlendirilir:

  • Tıbbi Cihazlar: Tıbbi cihaz yönetmeliği (MDR) ile uyumlu olmalıdır.
  • Oyuncaklar: Oyuncak güvenliği direktifi (2009/48/EC) ile uyumluluk aranır.

ROHS testlerini gerçekleştirirken yukarıdaki yönetmeliklere ve standartlara uyum sağlanmalıdır. Bu süreçte profesyonel bir test laboratuvarı ile çalışmak önemlidir. Daha fazla bilgi ya da özel bir konuda destek isterseniz, detaylandırabilirim.

Hangi Faaliyet Alanları RoHS Testi Yaptırmaları Zorunludur

RoHS testleri, tehlikeli maddelerin sınırlandırılması gereken elektrikli ve elektronik ürünleri kapsar. Bu nedenle, RoHS uygunluğu gerektiren sektörler genellikle elektronik cihazların üretimi, kullanımı ve ithalatıyla ilgili alanlardır.

1. Elektrik ve Elektronik Üretim Sektörü

  • Ev Elektroniği: Televizyon, radyo, hoparlör, müzik çalar gibi ürünler.
  • Bilgi Teknolojileri Ekipmanları: Bilgisayarlar, sunucular, yazıcılar, tarayıcılar.
  • Ofis Ekipmanları: Fotokopi makineleri, projektörler.
  • Telekomünikasyon: Telefonlar, modemler, iletişim cihazları.

2. Beyaz Eşya ve Ev Aletleri

  • Küçük Ev Aletleri: Mikser, saç kurutma makinesi, tost makineleri.
  • Büyük Beyaz Eşyalar: Buzdolabı, çamaşır makinesi, bulaşık makinesi, klimalar.

3. Aydınlatma Sektörü

  • LED lambalar ve sistemleri.
  • Floresan lambalar.
  • Genel ve özel amaçlı aydınlatma ekipmanları.

4. Otomotiv ve Ulaşım Sektörü

  • Araç içi elektronik aksamlar (navigasyon cihazları, sensörler, kontrol üniteleri).
  • Elektrikli araç şarj istasyonları.
  • Aydınlatma sistemleri.

5. Tıbbi Cihazlar ve Laboratuvar Ekipmanları

  • Elektromedikal cihazlar (röntgen cihazları, MR makineleri).
  • Tıbbi analiz ekipmanları.
  • Diagnostik cihazlar.

6. Endüstriyel Kontrol ve Otomasyon Sistemleri

  • Programlanabilir mantık kontrolörleri (PLC).
  • Endüstriyel robotlar.
  • Sensörler, aktüatörler ve kontrol panelleri.

7. Oyuncak Sektörü

  • Elektronik oyuncaklar (uzaktan kumandalı arabalar, sesli oyuncaklar).
  • Eğitim ekipmanları.

8. Giyilebilir Teknolojiler

  • Akıllı saatler, fitness bileklikleri.
  • Giyilebilir sağlık cihazları.

9. Güvenlik ve Savunma Sektörü

  • Güvenlik kameraları, alarm sistemleri.
  • Elektronik izleme cihazları.

10. İnşaat ve Yapı Malzemeleri

  • Elektrikli aletler (matkaplar, testereler).
  • Aydınlatma ve otomasyon sistemleri.

RoHS testi yaptırma zorunluluğu, özellikle Avrupa Birliği pazarına ürün ihraç eden firmalar için geçerlidir. Ancak birçok ülke de yerel düzenlemeleri çerçevesinde RoHS benzeri kısıtlamaları uygulamaktadır. Ürünlerinizi yasal düzenlemelere uygun hale getirmek ve rekabet avantajı sağlamak için bu testlerin yapılması şarttır.

Daha ayrıntılı bilgi için Test & Ölçüm Departmanı ile iletişime geçebilirsiniz.”